Według Wielkiego słownika języka polskiego redakcja to „opracowanie tekstu pod względem merytorycznym i stylistycznym”. Czyli redakcja tekstu to przeczytanie go i zwrócenie uwagi na każde słowo, wyłapanie błędów interpunkcyjnych, ortograficznych (te obecnie prawie się nie zdarzają), a także sprawdzenie poprawności dat, faktów, zapisu nazw własnych, odmiany wyrazów, powiązań logicznych przedstawionych treści. Wszystko oczywiście zależy od typu tekstu. Na przykład: jeśli to beletrystyka, to raczej nie znajdziemy odwołań do faktów historycznych.
Jeśli chcesz wiedzieć więcej, czytaj dalej i poznaj pracę redaktora od kuchni!
Redakcja tekstów — co warto o niej wiedzieć?
Redakcja odbywa się w Wordzie lub w Dokumentach Google. Oto krótki sposób na to, by Twój tekst wyglądał na ukończony. W praktyce nic nie może wydarzyć się z nim przypadkowo. Zapomnij o błędach fleksyjnych, stylistycznych, a już na sto procent o ortograficznych 😛
Aby dokonać redakcji tekstu, wystarczy:
- Otwórz Worda (najczęściej w tym programie jest zapisany tekst), włącz białe znaki i wybierz ze wstążki śledzenie zmian, żeby każda ingerencja (zaznaczenie każdego błędu) w tekst została zapisana.
- Samodzielnie zdecyduj, w jaki sposób mają zapisywać się poszczególne zmiany:
- bezpośrednio w tekście – wtedy wybierz „Pokaż wszystkie poprawki w wierszach”;
- na marginesie – wówczas zaznaczy „Pokaż poprawki w dymkach”, to wygodniejszy sposób, ponieważ zmiany są pokazywane właśnie na marginesie, a tekst jest wtedy bardziej przejrzysty.
- Zacznij czytać treść tekstu i powoli, ale dokładnie nanoś poprawki.
- Możesz skorzystać z opcji komentarzy, jeśli chcesz o coś zapytać autora, masz wątpliwości lub chcesz coś zasugerować bądź na coś zwrócić uwagę.
- Odeślij poprawiony tekst do autora.
- Autor akceptuje zmiany lub też nie 🙂
Następnie, w zależności od rodzaju treści, redagowane artykuły lub wpisy zostają opublikowane.
- Jeśli to był artykuł blogowy / post do mediów społecznościowych / tekst na stronę internetową to jest on po prostu publikowany.
- Jeśli to książka/e-book, to trafiają one do składu. A potem do korektora, który, czytając tekst, zwraca uwagę przede wszystkim na literówki, poprawia drobne błędy językowe i interpunkcyjne. Tekst powinien być już na tyle dobrze opracowany, żeby nie wymagał głębszej ingerencji.
A skoro o książkach mowa…
Czy pamiętasz kim był Jude Law w filmie The holiday? – przeczytaj o pracy redaktora.
Tyle o kwestiach technicznych. Teraz zapraszam Cię do redaktorskiej teorii.
Kim jest redaktor? Sprawdź, czy wiesz, kto zajmuje się redakcją tekstu.
W Polsce wyróżniamy różne typy redaktorów, którzy zajmują się poprawianiem tekstów, ale mają nieco inne specjalizacje. Redaktor klasyczny zajmuje się książkami w bardzo ogólnym tego słowa znaczeniu. Redakcja to mnóstwo pracy, bo przecież każda książka czy czasopismo to nie tylko tekst zasadniczy, ale także okładka i cała mnogość elementów, które składają się na końcowy wygląd publikacji. I tutaj powiemy sobie o podziale zadań. Wyróżniamy:
#1 Redaktor inicjujący — zna się na tym, co się teraz czyta
Poszukuje nowych tytułów, autorów, zajmuje się podpisywaniem umów, w jego gestii są również kwestie dotyczące praw autorskich. On także jest świetnie zorientowany w tym, jaka literatura aktualnie cieszy się największym zainteresowaniem czytelników. W ogóle decyduje, czy przyjmie zaproponowany tekst do druku, czy go odrzuci.
#2 Redaktor prowadzący — ma znajomości w marketingu 🙂
Nazywany koordynatorem procesu wydawniczego. Wybiera redaktora treści, korektora, zleca skład, współpracuje z grafikiem, ze sprzedawcami, z osobami od marketingu, ogarnia wiele innych zadań, by książka w jak najlepszej wersji trafiła do czytelników. On, ogólnie mówiąc, zajmuje się pracą dookoła książki.
#3 Redaktor merytoryczny — gość (albo gościówa) od fabuły!
To on sprawdza poprawność tekstu pod względem treści, czyli sprawdza fabułę, wychwytuje wszelkie nieścisłości, wykreśla zbędne zdania, a nawet większe fragmenty, zwraca uwagę na błędy logiczne. Sprawdza poprawność zapisanych faktów, dat, liczb, miejsc, nazwisk. Oczywiście, aby to zrobić, korzysta z wiarygodnych źródeł, a także konsultuje wątpliwości z autorem.
#4 Redaktor językowy — mistrz nie tylko od ortografii
Odpowiada za formę tekstu, zaznaczenie błędów interpunkcyjnych, gramatycznych, składniowych, stylistycznych. Dba o to, by indywidualny styl autora został zachowany.
#5 Redaktor techniczny, który dba o efekt wizualny publikacji
Do jego obowiązków należy drukarska realizacja całego przedsięwzięcia, wybranie layoutu, ujednolicenie formatowania, dobór odpowiedniego fontu, właściwe wstawienie zdjęć, tabel, wykresów itp. Ogólnie – jak najlepsze przygotowanie publikacji pod względem wizualnym.
Podsumowanie: praca nad tekstami często jest pracą zbiorową, a redaktor to tylko jeden z członków wieloosobowego zespołu
Nad książką pracuje sztab ludzi. Oczywiście wiele zależy od rodzaju publikacji i wydawnictwa. Jako czytelnicy przecież chcemy, żeby do naszych rąk trafiła wspaniale wydana książka — taka, która zarówno będzie pięknie wyglądać, jak i taka, którą będziemy czytać z wypiekami na twarzy. I to właśnie redaktorzy, zaraz po autorze tekstu, pilnują porządku w treści, ingerują w budowę napięcia i sprawdzają, czy treści są poprawne i zrozumiałe dla przeciętnego czytelnika. Jak widzisz, praca z treścią nie wiąże się tylko z poprawianiem błędów. Ale efekt zawsze wzbudza poczucie satysfakcji 🙂
Pssst…. Czy już wiesz, którym redaktorem był Jude Law we wspomnianym filmie? 😉